Welkom

Een van de uitdagingen in het onderwijs als het gaat over leren of veranderen is het motiveren van collega’s om iets te doen, oftewel ‘draagvlak creëren’. Daar wilde ik meer over weten. Wat wordt er eigenlijk bedoeld met het woord draagvlak? Het woordenboek bood weinig soelaas:

draag·vlak (het; o; meervoud: draa...

In ons onderwijsstelsel ligt het accent niet alleen op leren, maar ook op verbeteren. Leerlingen die op specifieke onderdelen matig scoren moeten zich op die punten verbeteren, ook al hebben ze er geen aanleg voor en geen affiniteit mee. Volgens Els Pronk kunnen we beter het accent leggen op de activiteiten waarvan ...

Gelijke kansen en aandacht 

Recent hebben Van Vijfeijken, Van den Bergh en Bakx (2024) verkennend onderzoek gedaan naar differentiatie en de bijkomende uitdagingen in het onderwijs, ook voor begaafde leerlingen. Er lijkt een spanningsveld te zijn tussen de aandacht en middelen verdelen over het ideaal om gelijke ka...

Na een bachelor werktuigbouwkunde aan de TU Delft doet Ward Brouwers (24) daar nu de master Science Education and Communication. Toen hij in groep 7 zat, bleek hij naast dyslectisch ook hoogbegaafd te zijn. In diezelfde periode ontwikkelde zijn interesse voor informatietechnologie (IT) en het maken van video’s zich....

Na de zomer is er op veel plekken sprake van een nieuwe start, een fris begin. Aan iets beginnen gaat vaak gepaard met verwachtingen: uitgesproken, onuitgesproken, hoge of lage verwachtingen, enzovoort. Verwachtingen bepalen in zekere mate je gedrag en handelen.

In onderwijsliteratuur is al veel geschreven over ...

Wat hebben kinderen nodig om hun talenten succesvol te kunnen ontwikkelen? Hiervoor is onder andere grit nodig. Leerkrachten, ouders en andere begeleiders dienen eerst grit te bevorderen, waarna ze doorzettingsvermogen kunnen stimuleren. Maar wat houdt het begrip ‘grit’ in? Hoe kunnen docenten grit stimuleren? En ho...

Venny Kiconco 

17 jaar, vwo 5 

Kun je vertellen over je geboorteland?

‘Tot mijn twaalfde woonde ik in Uganda, waar het schoolsysteem niet zo goed is. Leraren zijn zelf vaak niet goed opgeleid, daardoor is het niveau van het onderwijs laag. Ook kregen we alleen maar theorie. We leerden de taalregels, maar we ho...

Zelfs in Noord-Nederland is het nu een feit: het nieuwe schooljaar is begonnen.

Ach, wat hadden we er allemaal veel zin in! Niet alleen leerkrachten en leerlingen keken vermoeid uit naar de grote zomervakantie – ook de ouders van hoogbegaafde kinderen. Natuurlijk met gemengde gevoelens. Enerzijds: wie gaat die ü...

‘Weet je zeker dat je goed geteld hebt?’, ‘Rustig blijven, dat werkt het best’, ‘Ik snap er helemaal niets van!’, ‘Yes, gehaald!’. Zomaar wat uitspraken die je in iedere escaperoom hoort. In deze les ga je zelf aan de slag met het maken van een escapegame. 

Jezelf durven zijn

Vanuit haar specialisme op het gebied van hooggevoeligheid en hoogbegaafdheid schreef kinder- en jeugdpsycholoog Marit ter Maten-Goessens een verhaal over het egeltje Emèl. In Het kleine egeltje en de kameleon leert Emèl van zijn oom Mano over Leo de kameleon die zich niet fijn voelt in zijn klas...

Motivatie wordt gezien als een belangrijke factor in het al dan niet kunnen omzetten van potentie in prestaties of talenten. Verschillende onderzoekers hebben een vorm van motivatie opgenomen in hun theorieën en modellen over hoogbegaafdheid. [1-10] Maar motivatie is niet iets dat je hebt of niet hebt. Ook kun je he...

‘Dit is de leukste opdracht die ik ooit heb gedaan!’ Samen met zijn maatje maakt de leerling een landkaart, met schaallijn en legenda, van hun zelfverzonnen land. Hij straalt en is gefocust. Daarna werken ze meteen verder aan een reisgids bij hun land. 

De intrinsieke motivatie van deze leerling bij deze creatieve ...

Lisette Hornstra is universitair hoofddocent bij de afdeling Educatie aan de Universiteit Utrecht. Ze promoveerde in 2013 aan de Universiteit van Amsterdam op onderzoek naar motivatie bij kinderen in het algemeen, waarna ze de mogelijkheid kreeg om als postdoc onderzoek te doen naar motivatie bij hoogbegaafde kinder...

Motivatie is een werkwoord

Onder redactie van Alexander Minnaert en Linda Odenthal schreef een team van deskundigen, op verzoek van CPS Onderwijsontwikkeling en advies, het boek Motivatie is een werkwoord. Daarin behandelen ze, naast de zelfdeterminatietheorie en de doeloriëntatietheorie, aan de hand van het CARE-m...

Hoe komt talent tot maximale ontwikkeling? Dat is een vraag waar ze in de topsport dagelijks mee bezig zijn. Welke rol speelt motivatie hierin? En kunnen de factoren die invloed uitoefenen op de motivatie in topsport ook gebruikt worden om cognitief getalenteerde leerlingen tot volle bloei te laten komen?

In april lees ik in de Volkskrant een artikel over Anne Steenhoff, leerkracht van groep 8, die haar hele klas aan het lezen krijgt. [1] Anne is ervan overtuigd dat het lezen van boeken een betere invloed heeft op de geletterdheid van kinderen dan het begrijpend lezen dat voor dit doel in het onderwijs wordt ingezet....

Op universiteiten, in scholen en in werkplaatsen: overal in ons land broeden bevlogen en betrokken leerkrachten en specialisten op methoden en materialen waarmee hoogbegaafde kinderen beter kunnen worden bediend. Wat hebben ze bedacht? Wat kun je ermee als leerkracht of begeleider? En vooral: wat levert het op? In d...

Annelien van Dam 

10 jaar, nu groep 7, volgend jaar brugklas

Kun je wat over jezelf vertellen?

‘Ik dans en heb pianoles, ik houd van bergbeklimmen, computeren en voor dieren zorgen. Ik knutsel graag bewegende dingen met tandwielen zoals een vliegende draak of een bloem die kan openbloeien. Op school maak ik he...

Met het extra geld dat voormalig minister Wiersma structureel beschikbaar stelde voor onderwijs en ondersteuning aan hoogbegaafde kinderen, valt deze vorm van onderwijs binnen het basisaanbod. ‘Scholen bepalen zelf welke speciale programma’s zij aanbieden, zoals de plusklas of extra lesstof’, staat op de website van...

Hoewel het klinkt als de titel van een kinderboek is James een gefingeerde naam voor een aantal plusklassers samen. Ooit hadden we een getraumatiseerd ventje dat steeds wilde weglopen, we hielden twee jaar lang de deur in de gaten. Maar verder dachten wij van de Plusklas Houten echt dat zoiets bij ons niet voor zou ...

Congres motivatieproblemen bij adolescenten

Donderdag 20 juni 2024 organiseert het Euregionaal Congresburo in Utrecht een praktijkgericht congres gericht op motivatieproblemen bij adolescenten. Het congres is interessant voor professionals die zich meer willen verdiepen in de wereld van de puberteit en motivatie, l...

Het pad van koplopers, initiatiefnemers en baanbrekers gaat lang niet altijd over rozen. Ook niet in de wereld van het hoogbegaafdenonderwijs. De weg naar succes ligt bezaaid met voetangels en klemmen, een verkeerde afslag is gauw genomen. Sofie van de Waart weet er alles van, maar ze laat zich niet kisten.

Na een aantal fijne gesprekken over en met jonge kinderen is het me weer duidelijk: sparren met collega’s over wat nodig is om de ‘sprankeling’ bij kinderen zichtbaar te houden, daar groei je van. Ieder (nieuw) inzicht geeft weer meer kleur aan die sprankel. Eén moment zie ik weer voor me: een kleuter die vanaf dag ...

Ik en hoogbegaafdheid

Ik en hoogbegaafdheid biedt op een creatieve manier meer inzicht in wat het betekent om hoogbegaafd te zijn. De drie auteurs, Nathalie van Kordelaar, Esther de Boer en Mariken Althuizen, gaven het boek een kleurige cover en vulden het met testjes, schrijf- en tekenopdrachten en grappige tekeni...

Heb je weleens geprobeerd een bal superhoog te laten stuiteren? Ben je hierbij op de tafel geklommen om de hoogte te veranderen? In deze les ervaar je hoe je een bal gemakkelijk hoog kunt laten stuiteren. Je experimenteert met bewegingsenergie en ontdekt hoe energie wordt doorgegeven en verandert als voorwerpen bewe...

Net als bij het begrip hoogbegaafdheid zijn er verschillende visies over wat creativiteit nu precies is. [1-3] Dat komt mogelijk doordat creativiteit iets is dat binnen verschillende domeinen nodig is, bijvoorbeeld kunst, onderwijs en techniek. Experts met verschillende achtergronden kijken dan ook door andere brill...

Veel hoogbegaafde kinderen hebben het moeilijk in het huidige onderwijssysteem. Ze ervaren spanning doordat het onderwijs om uiteenlopende redenen niet altijd passend is. Vaker een creatief proces mogen doorlopen, kan voor hoogbegaafde kinderen zeer helpend zijn. Hierdoor komen ze in aanraking met een andere kijk op...

Toen Sanne in groep 4 zat, leek haar te verwachten uitstroomniveau niet hoog. Aangezien bij haar broer een IQ van boven de 145 was geconstateerd, was dit toch vreemd. Naarmate Sanne meer ging dansen, verbeterden haar schoolprestaties. Ook al zijn (effecten van) de kunsten moeilijk in een wetenschappelijk kader te va...

De DENKfabriek

In de DENKfabriek van Kopa Pionier lossen kinderen in groepjes problemen op met behulp van Design Thinking. Binnen deze lessen werken de kinderen met korte opdrachten waarmee zij creatieve problemen oplossen. Design Thinking is een manier van out of the box denken, waarbij je je moet verplaatsen in d...

De wetenschap is van belang voor de samenleving en heeft steeds nieuwe innovators nodig. Kinderen met kenmerken van begaafdheid kunnen bepaalde eigenschappen hebben die hen zeer geschikt maken hiervoor. Hoe kunnen we de interesse van kinderen met kenmerken van begaafdheid opwekken voor een carrière in de wetenschap?...

Op universiteiten, in scholen en in werkplaatsen: overal in ons land broeden bevlogen en betrokken leerkrachten en specialisten op methoden en materialen waarmee hoogbegaafde kinderen beter kunnen worden bediend. Wat hebben ze bedacht? Wat kun je ermee als leerkracht of begeleider? En vooral: wat levert het op? In d...

Kun je eens wat over jezelf vertellen? 

‘Ik vind mijn leven leuk! Ik ga vrolijk naar school, vrolijk naar de plusklas en vrolijk naar voetbal en breakdance. Daarom vind ik het fijn om in Talent te staan, om te laten zien dat niet alle hoogbegaafde kinderen grote problemen hebben.’ 

Dat klinkt positief! Hoe gaat...

Jan Hendrickx zette in 2007 onder de naam Leonardo in Blerick, bij Venlo, de eerste voltijds hoogbegaafdheidsklassen op. Drie jaar later waren er al veertig, verspreid over basisscholen in heel Nederland. Bijvoorbeeld de twee klassen – Leonardo I voor groep 3/4/5 en Leonardo II voor groep 6/7/8 – van basisschool Oud...

Stevig onderbouwde verhalen over hoogbegaafdheid, geschreven door experts vanuit verschillende invalshoeken. Dat was het idee van dr. Eleonoor van Gerven toen ze in 2016 De Gids publiceerde. Onlangs verscheen deel twee: De Gids 2.0. Over begaafdheid in het po en vo.

Kinderen stellen vaak honderden vragen en ik blijf dat fascinerend vinden. Op heel jonge leeftijd neemt een kind vaak genoegen met het antwoord van de volwassene. Naarmate het kind ouder wordt, worden de vragen complexer en neemt het minder snel genoegen met het antwoord. Een prachtig proces. Met twee kinderen in hu...